Mevrouw Audrey Vanhaudenhuyse (Neuropsychologist en PhD in Medical Sciences Department of Algology – Palliative Care University & University Hospital of Luik Pain and Hypnosis GIGA Centre, University of Luik) deed uitgebreid jarenlang onderzoek naar de werking van hypnose. Met haar persoonlijke toestemming op 30 oktober 2020 (waarvoor dank) kan de werking van hypnose als volgt worden samengevat en vrij vertaald. Het komt het er op neer dat hypnose een veranderde staat van bewustzijn is. Het wordt klinisch vrij algemeen toegepast om de pijn beleving te verminderen. In de afgelopen tientallen jaren wordt hypnose aanbevolen voor patiënten om hun innerlijke hulpbronnen opnieuw te gebruiken om de pijn anders te ervaren en om negatieve emotionele stress (disstress) los te laten voor hun behandeling en voor hun lichamelijk herstel van hun welzijn. Via neurologische beeldvormende technieken ( neuro imaginatie ) ( EEG, f MRI en dergelijke) helpt klinische onderzoekers om meer begrip te krijgen over de werking van hypnose op het gebied van hersen modulatie (zeg maar: wat gebeurt tijdens hypnose anders in de hersenen dan zonder hypnose). Hypnotische suggesties beïnvloeden dramatisch het zelfbewustzijn en het omgevingsbewustzijn. Ook beïnvloed het de aandacht en lichamelijke gevoelsnetwerken. Dit verklaart waarom proefpersonen tijdens hypnose zich losgekoppeld kunnen voelen van hun externe omgeving gecombineerd met de verandering van de sensaties van hun lichaam en spontane gedachten. ( gepubliceerd in: OBM Integrative and Complementary Medicine 2020; 5(2), doi:10.21926/obm.icm.2002028 ).
Ook emeritus hoogleraar Prof. John Gruzelier (Psycholoog Londen, faculteit neurowetenschappen en geestelijke gezondheid) deed dat en stelt dat hypnose ontstaat door de linker hersenhelft ertoe aan te zetten om zich uit te schakelen zodat de rechter hersenhelft dit over kan nemen. Dit kan worden bereikt door de hersenen zich te laten concentreren op iets monotoons. Als de ene hersenhelft in de gaten heeft dat die niet hoeft op te letten dan geeft de ze de regie aan de rechterhelft. Als je op de naam van deze hoogleraar googelt dan tref je daar zijn publicaties en onderzoeken aan.
Een vrij algemene opvatting over de werking van hypnose is dat het te maken heeft met het "uitschakelen" van de linker hersenhelft (die van de bewuste gedachten), waarbij de rechter hersenhelft (het onbewuste) vrij spel krijgt.
Tijdens hypnose sessies spelen zich in de hersenen en in het zenuwstelsel processen af die voor veranderingen kunnen zorgen. Hypnose is geen slaap, maar na hypnose kan men wel door een diepe ontspanning in slaap vallen. Wanneer je in trance bent, merk je bij jezelf dat je gemakkelijker associaties (verbanden) legt die samenhangen met de beleving in jezelf (zoals begrippen en gebeurtenissen). Herinneringen kunnen op deze wijze levendiger naar voren komen. Gevoelens kunnen intenser worden gevoeld. En het kan gebeuren dat je tijdens je trance 'plotseling' bewust wordt van voordien onbewust / bewust vergeten problemen (omdat je er toen niet mee kon omgaan, maar er nu wel aan toe bent). Je onderbewuste laat (uit overlevingsoverwegingen en je eigen veiligheid van dat moment) niet eerder toe dat je iets herinnert, dan dat je aan de verwerking ervan toe bent. Daarbij kan het onderbewust ook vaak zelf een oplossing geven voor de problemen. Je zou kunnen zeggen dat dit de belangrijke extra dimensie is die hypnotherapie aan psychotherapie, mentale coaching en psycho-sociale zorg kan geven.
Hypnose is inmiddels een wetenschappelijk erkend en uitgebreid bestudeerd fenomeen. Zo worden tijdens hypnose stoffen geactiveerd om encefaline en endorfine aan te maken. Dit is een natuurlijk stemming veranderende stof, die de manier kan veranderen waarop mensen pijn beleven. Verder worden andere lichamelijke symptomen beïnvloed. Er zijn vele onderzoeken gedaan want hypnose werkt echt als therapievorm!