ONBEGREPEN PIJN BIJ VERDRIET EN ROUW

Rouw kost veel energie.

Dit artikel gaat over iets wat we allemaal kennen: rouw. Rouw is een gevoel dat we vaak willen wegduwen. Het wordt vaak als een balletje onder water geduwd maar komt vaak vanzelf weer boven. Dat onderduwen van het balletje met de wil kost veel spierkracht, wilskracht en vooral energie. Maar op een gegeven moment geef je het op. Je zult het wel herkennen: met jou wil wegduwen van rouw heeft geen zin. Ontkennen en onderdrukken van rouw is zinloos. Ontroeren en ontladen werkt gelukkig wel. Maar op de tijd over natuurlijke processen hebben we geen grip (het gras gaat niet harder groeien als je er aan trekt...)

Rouw zit in het hele lijf

De energie van het onderdrukken als je niets ertegen doet geen kant op. De emotie heeft zoveel energie vastgezet dat verstijving optreedt. Soms is rouw zelfs zo diep dat je het gewoon niet meer weg krijgt. Alles doet pijn, tranen stromen en ook de ademhaling heeft het (on)regelmatig lastig. Cliënten klagen erover dat ze niet uitgerust wakker worden. Dat ze zich hierover zorgen maken. Ze verliezen hun dag- en nacht ritme. En door ritme veranderingen komt een ander eetpatroon. (Kaak)bewegingen houden o.a. immers de hersenen wakker. Suikers moeten alles actief houden. Gewicht neemt toe. Vermindering van beweging kan daar een gevolg van worden. Daardoor worden afvalstoffen minder afgevoerd en nemen pijnklachten toe. En door pijn is er minder slaap waardoor de stemming daalt. Depressie (gemis aan expressie ) liggen op de loer. Oude trauma’s en/of verlangens kunnen worden getriggerd. Spierspanning op andere plekken stijgt en ga zo maar door. Slaap wordt ontregeld en organen kunnen daarna ontregeld raken. Je maakt je terecht steeds meer zorgen. Je wilt wel lekker kunnen functioneren maar op een gegeven moment is het aantal stappen te groot en neemt de pijn toe.

Rouw niet herkend

Natuurlijk denken we aan het sterven van een dierbare bij rouw. Vaak zijn ook andere zaken rouw. Denk hierbij aan bijvoorbeeld het al dan niet gedwongen verlies van een baan. Of bijvoorbeeld na het verlies van energie. Je bent op van het verzorgen van een ernstige patiënt waar je je verantwoordelijk voor voelde. Of je hebt een kinderwens maar door fysieke omstandigheden lukt dat niet. Of je wilt in je carrière stappen zetten, maar komt op een te hoog niveau voor je persoonlijke grens (Peters principe). Of je kunt maar moeilijk omgaan met de teleurgestelde verwachtingen die anderen hadden. Of je ontdekt dat je partner en jij van visie verschillen terwijl de verwachtingen totaal anders waren en zijn. Of je kind laat jou ongewenst los of veroordeelt je. Of er is sprake van een ernstige gebeurtenis in je omgeving die je morele geweten beïnvloed waardoor je toekomstplan in een dilemma komt. Of je hebt je grote liefde gevonden ver weg en moet verhuizen van je dierbare plek en moet je groep en plek verlaten. Of je lijf krijgt met een beperking of gemis te maken. Of je gaat vol voor je relatie maar ontdekt dat die vreemdgaat. Of iemand kan niet lopen en ervaart rouw omdat die zich niet door de partner of omgeving gedragen wordt. Of je partner projecteert zijn wensen op jou terwijl de mentaliteit van je schoonvader of schoonmoeder afkomstig zijn. En/of hij of zij verdwijnt in groei, illusie, carrière, materialisme en aanzien. Jij blijft (vaak met zorg voor anderen) achter in zijn schaduw en is voor jou niet (meer) beschikbaar. Of een scheiding of heftig vertrek. Ook heb ik cliënten die deel van zij een tweeling waar een broertje of zusje van in de baarmoeder is overleden. Ook dit en nog veel meer hoort allemaal bij rouw!

Rouw om een dierbare of het ontbreken ervan

Toon Hermans schreef ooit in zijn werkje 80 gedachten, versjes over rouw: “Zoals de dag uit de nacht treedt, zo treedt het leven uit de dood. Er is liefde die niet sterft” In het begin wordt er nog wel belangstelling getoond. Later veel minder. Veel mensen geven aan dat rouw vaak later komt. Soms lijkt het op een depressie, maar het is beslist niet hetzelfde. Soms komt rouw na een half haar, soms na jaren. Het is nooit hetzelfde. Het kan zelfs zijn dat als je ouder bijvoorbeeld psychische klachten heeft je dan al in de rouw gaat. Het gemis aan de ideale ouder. Het stress hebben over een niet normaal zijnde ouder in de ogen van diegene die dat ervaart. Schaamte voor een niet normaal gezin. En als die ouder dan overlijdt pas dan verminderd de klacht van diegene die hier onder geleden heeft. Ook dat kan soms een levenslange stress zijn, die pas na verdwijnen en/of overlijden van die persoon tot rust komt. In zekere zin is er ook sprake van rouw als het gezin van vroeger niet lekker liep of het gezin incompleet is. Daardoor kunnen er in de hechting dingen niet lekker lopen. Ook in de ontwikkeling kan rouw zaken verstoren doordat je fysiek of geestelijk bent afgeleid. Gedrag kan zich uiten in terugtrekken en eenzaamheid, maar ook verslavend gedrag aan middelen komen veel voor.

Tips bij rouw

Ik zet hieronder zo maar wat tips neer die wellicht kunnen helpen de pijn te dragen:

1.Blijf in beweging. Ga lekker de natuur in. Vaak doet dit de meeste mensen goed. Ook lopen op ongelijke bodem zorgt ervoor dat andere hersendelen extra worden geactiveerd om in balans te blijven. Zandpaden of stranden zijn daarvoor zeer geschikt. Het is een gedragsverandering die ingesleten moet worden ook als het even wat minder weer is. Hulp en aanmoediging om samen te lopen helpen ook. Een gedragsverandering kost gemiddeld 66 dagen dus volhouden is wel gewenst. Loop minimaal een half uur per dag. Ook in deze Corona periode is dat belangrijker dan ooit overigens.

2. Vraag als omgeving aan de rouwende waar de rouwende behoefte aan heeft. Allerlei emoties komen los van boosheid tot angst tot verdriet tot frustratie. Als niemand in de buurt is vraag gewoon een hulpverlener en liefst iemand die de mens achter jou “ziet” en die je veilig kunt (toe)vertrouwen.

3. Maak een gedenkplek, gedenk sieraad of een gedenk kunstwerk of tattoo of vergelijkbaar. Ook al is diegene niet fysiek bij je, de gedachte aan de blijvende liefde helpt.

4. Leer spreken over je rouw en verlies en schrijf je verhaal op en deel dat.

5. Houdt zoveel mogelijk je dag- en nachtritme, je eetritme, je energieritme en je slaapritme op orde door structuur en discipline.

.6. Pijn verdient aandacht. Ga mindfull daar heen. Je kunt weglopen voor heel de wereld maar niet voor jezelf en je gevoel. Als jij zombies niet toelaat gaan de zombies jou achterna. Maak gewoon 2 minuten per dag tijd voor dit gevoel en accepteer wat er komt.

7. Je hoeft beslist niet sterk te zijn. Kwetsbaarheid geeft ook kracht!

8. Er is geen beste manier van rouwen. Iedereen is uniek. Elke manier is een manier en is o.k. Er zijn geen kant-en-klare oplossingen voor.

9. Doe iets positiefs uit naam van de geliefde waar je over rouwt.

10. Vier een rouwmoment op bijzondere data en deel dat met andere bekenden. Rouw is als een reis met nog onbekende bestemming. Geheugen is geen videocamera. Alles is goed.

11. Als je dat wilt mag je je verhaal op mijn volgende blog delen.

12. Kom uit je eventuele isolement. Vraag hulp bij een nieuwe gedragsverandering.

13. Geef je leegte vorm in de vorm van bijvoorbeeld een kussen en hou dat tegen je aan.

14. Je even laten aanraken en je spieren laten masseren doen ze ontspannen. Ook een warm bad of sauna of yoga of contactsport kunnen helpen.

Doe je eigen (rouw) apk

Misschien kun je bij jezelf checken of je punten herkent in dit artikel. Zet ze voor jezelf op een rijtje. Waar heb je last van? Waarmee kan ik je helpen?

Check de volgende zaken in jou persoonlijke Algemene Periodieke “Keuring”:

Hoe is het met je gevoel?
Hoe is het met je gedachten?
Hoe is het met je hart?
Hoe is het met je lijf?
Hoe is het met het geloof in jezelf en de bezieling van wat je doet?
Hoe is het met het contact met de omgeving?
Wat is je vecht reactie?
Wat is je vlucht reactie?
Wanneer bevries je?
Ga je onder de mensen?
Zit je vaak niet in het nu?
Hier loop ik vaak tegenaan en heb ik last van?
Hoe gaat het met concentratie, genieten, slapen, eten, ritme, passie, verbondenheid?

Als je aan je interne onderhoud wilt werken, dan ben ik beschikbaar. Wandelen behoort ook tot de mogelijkheden. Op verzoek stuur ik je een klacht scan toe. Waarmee kan ik je helpen?

Met respectvolle groet,

Kasper Haaijer, hypnotherapeut.